De therapeutische kenmerken van blootstelling aan koude heeft de laatste jaren zowel aan publieke als wetenschappelijke steun gewonnen. Er bestaan verschillende vormen van koude blootstellingstherapie, waarbij cryotherapie, koud water zwemmen en koud water onderdompelingstherapie tot de favorieten behoren.
Hoewel CWI vooral in het Westen bekend is geworden door een Nederlander, Wim Hof, heeft het eigenlijk een lange traditie in Zuidoost-Aziatische yogagemeenschappen. Dat is niet verwonderlijk: de mindfulness, de wilskracht en de genezende gezondheidsvoordelen van deze praktijk vullen elkaar grondig aan.
Voor degenen die een moderne yogische levensstijl willen aannemen, kan de herintroductie van deze oude vorm van therapie in de praktijk een waardevol instrument zijn.
Koude therapie
Koude therapie versterkt het immuunsysteem, verbetert de wilskracht en brengt een groot aantal extra voordelen met zich mee. CWI gaat dan ook hand in hand met de beoefening van yoga.
Therapieën zoals onderdompeling in koud water combineren de volledige onderdompeling van het lichaam in koud water (tussen 2 en 14 graden C) met gecontroleerde hyperventilatie, zoals bij de Wim Hof Methode. De meeste vormen van CWI gebruiken een variant van de traditionele ademhalingsoefeningen om het lichaam te laten wennen aan koud water, zodanig er zich comfortabel en ontspannen in te voelen.
Ondanks de lange geschiedenis van CWI, net als die van yoga, worden de beweringen ervan nu pas wetenschappelijk bewezen. Na de plotselinge populariteit enkele jaren terug, is het wetenschappelijk onderzoek zich gaan richten op de vele vele gezondheids-, fitness- en welzijnsvoordelen.
Veel van de doelstellingen van CWI, en de voordelen ervan, gaan hand in hand met die van yoga- ze completeren en versterken elkaar als het ware.
Hoewel er veel voordelen zijn voor het onderdompelen in koud water, zijn er een paar in het bijzonder die van belang zouden moeten zijn voor elke moderne yogi.
Koud water onderdompeling en yoga
Koud water onderdompeling verbetert de cardiovasculaire functie en de bloedsomloop
De onderdompeling in koud water stimuleert de bloedsomloop en het cardiovasculaire systeem, en versterkt beiden.
Het cardiovasculaire systeem is omgeven door epitheliale spieren. Deze vergemakkelijken de bloedcirculatie, waardoor het bloed door onze aderen en slagaders naar de spieren en organen wordt geleid.
Deze epitheliale spieren rond de aders en slagaders vernauwen zich bij lage temperaturen. Het doel is het behoud van voedingsstofrijk bloed voor de vitale organen van het hart, de longen en de hersenen.
Het kunstmatig opwekken van deze samentrekking door middel van CWI werkt als een soort training voor de epitheliale spieren. Net zoals het vasthouden van de tweede krijgershouding bij yoga de quadriceps en de bilspieren traint of het vasthouden van een plank de spieren van de romp, de armen en de schouders traint. De epitheliale spieren worden hierdoor sterker, wat leidt tot een betere circulatie in de loop van de tijd.
Een verbeterde circulatie betekent dat er meer zuurstof en voedingsstofrijk bloed in de spieren terechtkomt. Tijdens de training betekent dit meer energie en bijgevolg een sneller herstel. In het algemeen betekent het een hoger energieniveau en een groter gevoel van welzijn in je leven.
Koude onderdompeling bouwt aan een betere meditatiepraktijk
Er zijn een paar cognitieve, mentale en emotionele voordelen te behalen met CWI.
Beginnen met koude onderdompelingstherapie betekent letterlijk een sprong in het diepe wagen – jezelf onderdompelen in koud water en daar blijven. Daar is veel wilskracht voor nodig, en je wilskracht wordt alleen maar sterker als je regelmatig oefent. Je bouwt mentale kracht op, wat een hoeksteen is van de yogische mentaliteit.
Je doet dit op een niet-agressieve manier. Langdurige beoefenaars van koude onderdompelingstherapie melden een vorm van rust in de geest tijdens de praktijk en een gevoel van euforie nadien (het meest opvallend bij koud water zwemmers). Dit kan worden vergeleken met yoga en meditatie – de vereiste en ontwikkelde vaardigheden en de mindsets waarin je je bevindt, zijn bij uitstek vergelijkbaar.
Langdurige beoefenaars zoals Wim Hof zijn namelijk in staat om de activiteit van de insula tijdens een blootstelling aan koude te verminderen. De insula houdt zich bezig met het reguleren van de emotionele betrokkenheid, vooral met betrekking tot externe prikkels en het bewustzijn.
De activiteit in de insula is waarschijnlijk gerelateerd aan meditatie en emotionele controle. Het kunnen trainen van de insula respons en het onder controle houden van deze respons, zal daarom een groot voordeel zijn voor beoefenaars van meditatie.
Aangezien meditatie een van de acht ledematen van yoga is en aangezien immobiliteit, emotionele controle, wilskracht en controle over de reactie op externe stimuli essentiële sleutels zijn voor de beoefening van yoga, zijn de voordelen van het gebruik van CWI, om de insula te helpen beheersen, duidelijk. In dit opzicht zal koude onderdompelingstherapie werken als de perfecte aanvulling op de beoefening van yoga.
Voeg daarbij de verbetering van de doorstroming van zuurstofrijk bloed naar de hersenen, als gevolg van het regelmatig oefenen, en je vindt harmonie en geluk.
Blootstelling aan kou helpt om angsten te overwinnen
Zowel yoga als CWI stimuleren een aantal systemen, waaronder het bewegingsapparaat, de bloedsomloop, de bijnieren, de stofwisseling en het behouden van een gezonde stofwisselingsfunctie.
Zoals in het begin van elk werk, kan angst de bovenhand nemen. Of het nu gaat om de angst om een nieuwe houding aan te nemen, grenzen te verleggen, of om je lichaam de energie te laten gebruiken die het nodig heeft. Sporten op zo een intensieve manier zoals bij yoga is vereist, kan een uitdaging zijn – net zoals het deelnemen aan een koud water onderdompelingstherapie.
CWI wekt een vecht-of-vluchtreactie op in de amygdala (een klein, amandelvormig deel van de hersenen – amygdala is Grieks voor ‘amandel’). Dit activeert de hypothalamus-hypofyse-bijnier-as, die op zijn beurt de stressreacties van het lichaam inschakelt.
Door regelmatig deel te nemen aan koude onderdompelingstherapie, en dus regelmatig deze reactie uit te lokken, kan ons lichaam zich aanpassen aan angst en stress. Dit gebeurt in een gecontroleerde omgeving (in dit geval in een Cryotubs ijsbad als onderdeel van CWI). Dit zal ons helpen onze geest en ons lichaam voor te bereiden op situaties die we meestal niet onder controle hebben, of ons een gevoel van controle te geven over anders stressvolle gebeurtenissen.
Dit zal zowel helpen bij het beoefenen van yoga (we hebben ons waarschijnlijk allemaal overweldigd gevoeld tijdens de asana beoefening) als bij nastreven van de doelen van yoga. Een van de belangrijkste doelstellingen is om onszelf te leren beheersen en onze eigen wilskracht op te bouwen, zodanig een gevoel van troost, vrede en harmonie te creëren.