We zijn gewend om gebombardeerd te worden met reclame over voedingssupplementen die ons sterker en gezonder moeten maken. We horen regelmatig over applicaties die ons welzijn en bewustzijn meer wilskracht en minder stress moeten bieden. Gymnastiekprogramma’s en diëten beloven ons binnen enkele weken sterker en gezonder te maken.
Veel van deze methoden werken natuurlijk. Maar er is misschien een eenvoudigere manier om de bovengenoemde voordelen te bereiken.
Zoals de combinatie van ademhalingsoefeningen, meditatie en koud water onderdompelingstherapie. Een praktijk waarbij de deelnemers zich onderdompelen in koud water met een temperatuur die veel lager is dan de lichaamstemperatuur.
Een van de belangrijkste voordelen die je kan behalen, is het versterken van het immuunsysteem. Een sterk immuunsysteem is essentieel. Alles wat je in het leven doet, wordt gemakkelijker dankzij de ondersteuning van een gezonde immuunfunctie: de kans dat je ziek wordt en/of je moe voelt, wordt kleiner, wat betekent dat je met een gerust hart het leven kan leiden dat je wilt.
Koud water onderdompelingstherapie: de voordelen
Volgens liefhebbers van koude onderdompeling zijn de middelen die we nodig hebben om stress te overwinnen, slaap en herstel te verbeteren en ons immuunsysteem te versterken, al in ons aanwezig.
Ze zijn al die tijd bij ons geweest, zelfs als we de planeet doorzoeken om het volgende supervoedsel te vinden, dat ons leven zal verbeteren.
We hebben een set van superkrachten die we kunnen ontketenen door regelmatig een combinatie van koud water onderdompelingstherapie en bewuste ademhaling te beoefenen.
Het gebruik maken van koud water onderdompelingstherapie kan:
- het herstel na de training versnellen, zodat de sporter het trainingsvolume naar behoefte kan vergroten.
- het herstel van zwak weefselletsel of stress versnellen
- vermoeidheid en bijbehorende symptomen verminderen
- de ontsteking verminderen
- spier en gewrichtspijn verminderen
- de gezondheid van het zenuwstelsel en het hart- en vaatstelsel bevorderen
- de effectiviteit van het immuunsysteem verbeteren
- symptomen van angst en/of depressie verminderen
In principe kan het ons helpen het gevoel te geven dat we sterker, robuuster en gezonder zijn, simpelweg door elke dag een bad te nemen rond de 12-14 graden.
Wim Hof, de beruchte Nederlandse topsporter en vroege voorvechter van koude therapie, is een goed voorbeeld van voordelen die behaald kunnen worden. Hij is bekend, vooral in gezondheids- en fitnesscirkels, omdat hij ongelooflijke prestaties heeft geleverd, zoals het lopen van een halve marathon op blote voeten over de poolcirkel of het beklimmen van de Kilimanjaro met alleen een korte broek en schoenen. Hij houdt het wereld record in het Guinness boek voor de langste onderdompeling in een ijsbad (een uur, 52 minuten, 42 seconden).
Hij wordt zelden ziek. Zijn praktijk is voor iedereen toegankelijk – je hoeft niet te kiezen voor de Wim Hof gecertificeerde methode om je gezondheid en immuunfunctie te verbeteren, of om het meeste uit de bovenstaande voordelen te halen. Zijn praktijk rust op drie pijlers: meditatie, ademhalingsoefeningen en blootstelling aan de kou als een middel om de reacties van de autonome systemen van ons lichaam te controleren.
1. Meditatie en ademhalingsoefeningen
Er zijn vele manieren om je ademhaling te leren beheersen. Pranayama is er bijvoorbeeld één van. Velen zijn nauw verbonden met meditatie. Wim Hof gebruikt Tummo, wat in een notendop een vorm van actieve, gecontroleerde, bewuste hyperventilatie is.
Maar of je nu tummo, kung fu, tai chi, chi gong, boeddhistische meditatie, taoïstische meditatie of pranayama beoefent… Al deze methoden zijn gelijkwaardig in termen van het immuunsysteem. Ademhalingscontrole houdt in dat je actief controleert wanneer, hoe en volgens welke ritmes en patronen je ademt.
In veel gevallen zal het gaan om het actief en vrijwillig reproduceren van de ademhalingspatronen, die gewoonlijk geassocieerd worden met stress en angst. Hoewel dit tegenstrijdig lijkt als je probeert je gezondheid en mindfulness te verbeteren, zit er een sterke logica achter.
Ten eerste kan een bewuste ademhaling een fantastisch hulpmiddel zijn om met stress om te gaan (nog meer in combinatie met een koud water onderdompelingstherapie).
Zowel de praktijk van bewuste ademhaling en koud water onderdompelingstherapie kunnen helpen om de vecht-of-vluchtreactie te trainen, aangezien de stressmechanismen van het lichaam worden geactiveerd door zowel snelle en meestal angst-gerelateerde ademhalingspatronen als blootstelling aan kou.
Dit mechanisme is een evolutionaire aanpassing die ons helpt om potentiële bedreigingen het hoofd te bieden. Het komt vaak voor in gevaarlijke, stressvolle of ongemakkelijke situaties, en is een volkomen natuurlijk en logisch antwoord. Door het te stimuleren met behulp van ofwel bewuste ademhaling of koud water onderdompelingstherapie (of beide, natuurlijk), laten we cortisol (het ‘stress’-hormoon) los en verhogen we onze hartslag en bloeddruk. Na verloop van tijd worden we immuun voor deze stress, omdat ons lichaam gewend raakt aan zowel de bijhorende ademhalingspatronen als aan het koude water.
We kunnen deze hoge stressrespons op externe stimuli mogelijk verlichten door de strijd van het lichaam of de vluchtmechanismen in een gecontroleerde omgeving op gang te brengen. Ons lichaam kan er dan beter mee leren omgaan in ons dagelijks leven.
Stress en angst zijn twee grote bedreigingen voor het goed functioneren van het immuunsysteem. Ze ons leven niet laten beheersen, is essentieel. Het zal ons immuunsysteem en ons algemeen welzijn verbeteren.
Ten tweede zal de bewuste ademhaling in deze context onze cellen overspoelen met sterk zuurstofrijk bloed. Dit is wat verantwoordelijk is voor het gevoel van zweven, dat veel meditatie en pranayama beoefenaars rapporteren na hun beoefening.
Zoals Wim Hof zelf zegt:
Je wordt “geladen”. De kooldioxide ontsnapt. Zuurstof komt in je lichaam. Het lichaam wordt zuurstofrijk. Het ph-niveau van het bloed stijgt. Op een gegeven moment word je zo volledig “opgeladen”, dat je de chemie in je lichaam verandert.
Onderzoekers van het Radboud Universitair Medisch Centrum noemen deze verandering in de chemie ‘intermitterende respiratoire alkalose’. Zij stellen dat de gevolgen van deze regelmatige reactie in het lichaam belangrijke gevolgen kunnen hebben voor de behandeling van ziekten, aangezien ons lichaam geleidelijk aan beter in staat wordt om infecties te bestrijden. Vecht-of-vluchtreacties veroorzaken een immuunrespons, die op zijn beurt de productie van lymfocyten op gang brengt. Lymfocyten zijn cellen in het lichaam die infecties bestrijden. De toename van de lymfocytenproductie is een fysiologische aanpassing die helpt om infecties te voorkomen.
Degenen die het type protocol volgen, dat Wim Hof aanbiedt, hebben over het algemeen een iets hoger aantal van lymfocyten dan de gemiddelde persoon van dezelfde leeftijd en ook iets hoger dan voor het begin van deze praktijk. De immuunfunctie is verbeterd.
2 Koud water onderdompelingstherapie
De regelmatige onderwerping van je lichaam aan koude temperaturen is het principe waarop de koud water onderdompelingstherapie is gebaseerd. Dit stimuleert je immuunsysteem en je cardio-ademhalingssysteem. Recent onderzoek, gepubliceerd in het European Journal of Applied Physiology and Occupational Physiology, testte de verbetering van ons immuunsysteem met behulp van onderdompeling in koud water. Ze dompelden de deelnemers onder in water van 14 graden C gedurende zes minuten, drie keer per week, gedurende een periode van zes weken.
Ook hier kwam de vecht-of-vluchtrespons naar boven. De kou gaf het lichaam van de deelnemers het signaal om dit te doen; wat een immuunreactie teweegbrengt. Aan het einde van de zes weken durende testperiode constateerden de onderzoekers een lichte maar significante toename van de lymfocytenproductie bij de deelnemers. De immuunfunctie werd daardoor verbeterd.
Daarom vinden we dat een combinatie van onderdompeling in koud water, meditatie en bewuste ademhalingstraining inderdaad kan leiden tot wetenschappelijk meetbare verbeteringen in de immuunfunctie. Terwijl het een of het ander, op zichzelf beschouwd, de gezondheid van het immuunsysteem zal verbeteren, zal het combineren ervan, zoals gesuggereerd door beoefenaars zoals Wim Hof, een aanzienlijke besparing van tijd en energie opleveren.
Foto door Meghan Holmes, Unsplash
